Kinh nghiệm tạo nguồn cán bộ cơ sở ở Yên Bái

Hướng đi đúng, trúng

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”(1). Nhận thức sâu sắc lời dạy đó, Đảng bộ tỉnh Yên Bái xác định tạo nguồn, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở là một yêu cầu cấp thiết trước mắt và lâu dài đối với sự nghiệp cách mạng nói chung, đối với Yên Bái nói riêng. 

Yên Bái là tỉnh đầu tiên trong các tỉnh miền núi sáng tạo loại hình trường phổ thông dân tộc bán trú. Cùng với chính sách hỗ trợ của Nhà nước, đến nay trên địa bàn tỉnh có hệ thống trường phổ thông dân tộc bán trú và các trường khác có học sinh bán trú. Đây là tầm nhìn, tư duy, nhận thức đúng đắn của cấp ủy, chính quyền về giá trị nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho tỉnh.

Năm 2018, từ những khảo sát đánh giá về chất lượng nguồn nhân lực của địa phương, tỉnh Yên Bái đã ban hành Đề án về “Xây dựng và tạo nguồn đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số (DTTS) thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đến năm 2030, định hướng đến năm 2035” (Đề án số 11-ĐA/TU, ban hành ngày 8-8-2018) nhằm xây dựng và đào tạo nguồn cán bộ trẻ, nữ, người DTTS của tỉnh có đầy đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, hợp lý về cơ cấu, đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ của Đảng bộ tỉnh trong giai đoạn mới. Theo đó, từ các tiêu chí của tỉnh, các địa phương, cơ quan, đơn vị đã giới thiệu cán bộ trẻ, nữ và người DTTS trong toàn tỉnh thật sự nổi trội, có triển vọng phát triển. Tỉnh ủy sơ tuyển gần 400 nhân sự tham gia Đề án, được phân loại theo các lĩnh vực gồm: kinh tế - tài chính, nông - lâm nghiệp, kỹ thuật, văn hóa - xã hội, giáo dục, y tế, nội chính. Thông qua các kỳ thi và sát hạch, toàn tỉnh lựa chọn được cán bộ đủ tiêu chuẩn tham gia Đề án.

Để công tác quản lý, sử dụng cán bộ một cách hệ thống, Yên Bái đã ban hành Quy định về quản lý, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ tham gia Đề án. Đồng thời, tỉnh đầu tư nguồn lực đào tạo, bồi dưỡng nhân sự, “đặt hàng” Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh xây dựng giáo trình phù hợp với thực tiễn địa phương, tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, phương pháp lãnh đạo, quản lý cho cán bộ trẻ, nữ, DTTS; tuyển chọn cán bộ thuộc Đề án đi học tập kỹ năng lãnh đạo, quản lý ở nước ngoài… Bên cạnh đó, việc đánh giá cán bộ được thực hiện nghiêm túc, định kỳ nhằm sàng lọc những cán bộ, kể cả cán bộ quản lý không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ra khỏi Đề án, nâng cao chất lượng công tác cán bộ theo đúng quy định, mục tiêu đề ra.

Đề án không chỉ chuẩn bị nhân sự cho tỉnh mà triển khai luân chuyển cán bộ từ các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh về cấp huyện, cấp xã; từ cấp huyện về cấp xã, nhất là những địa bàn khó khăn để giữ các chức danh lãnh đạo quản lý, vừa tạo môi trường rèn luyện cho cán bộ vừa giúp phát triển hệ thống chính trị cơ sở. Việc này đã tạo ra luồng sinh khí, thay đổi cách nghĩ, cách làm của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở cũng như của nhiều bà con đồng bào. Đó chính là kết quả của một chủ trương đúng, một quyết tâm cao và sự đồng thuận trong xã hội rộng lớn.

MỤC TIÊU CỦA ĐỀ ÁN 11

Giai đoạn 2025 - 2030:

- Phấn đấu tỷ lệ cán bộ trẻ giữ các chức danh thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đạt từ 20% đến 25% trong tổng số cán bộ diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý; tham gia cấp ủy viên cấp tỉnh đạt từ 15% đến 20%. Đến năm 2030, phấn đấu từ 25% đến 30% số cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp tỉnh (dưới 40 tuổi) có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.

- Tỷ lệ cán bộ nữ giữ các chức danh thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đạt từ 20% đến 25%; tham gia cấp ủy viên cấp tỉnh đạt từ 20% trở lên và có cán bộ nữ tham gia Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

- Tỷ lệ cán bộ dân tộc thiểu số giữ các chức danh thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đạt từ 20% đến 25%; tham gia cấp ủy viên cấp tỉnh đạt từ 20% đến 25% với cơ cấu dân tộc phù hợp; có cán bộ dân tộc thiểu số tham gia Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Tại các huyện vùng cao của Yên Bái, tỷ lệ người DTTS cao, khi thực hiện Đề án 11, “bài toán” khó lâu nay về nguồn cán bộ kế cận, nhất là cán bộ người DTTS cơ bản đã có lời giải. Bên cạnh các đồng chí được lựa chọn tham gia Đề án, các huyện ủy chủ động đào tạo, quy hoạch, luân chuyển cán bộ tại chỗ, khắc phục tình trạng hụt hẫng, mất cân đối cơ cấu trong công tác cán bộ của địa phương. Tỉnh ủy Yên Bái lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ Đề án gắn với quy hoạch tổng thể đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của tỉnh và các cơ quan, địa phương. Đặc biệt, công tác luân chuyển, điều động nhân sự cán bộ của Đề án được thực hiện gắn với công tác chuẩn bị nhân sự cấp ủy, nhiệm kỳ 2020 - 2025 và nhân sự ứng cử đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021 - 2026, kết hợp điều động, bố trí hợp lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị, khắc phục tình trạng cục bộ, khép kín trong công tác cán bộ. Sau đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, có 40 nhân sự của Đề án được bầu làm cấp ủy viên cấp cơ sở, qua đó bố trí được nhiều cán bộ thuộc Đề án 11 vào đúng vị trí cơ sở đang cần người có chuyên môn sâu. Đây là cách làm đúng với tinh thần “hướng về cơ sở” được cán bộ, đảng viên và người dân đồng thuận cao.

Trạm Tấu là một trong những huyện ở Yên Bái thực hiện tốt việc luân chuyển cán bộ về cơ sở. Hiện tại, 12 xã, thị trấn của huyện thực hiện luân chuyển cán bộ trẻ về công tác, nhiều người đã khẳng định trình độ, năng lực thực tiễn, được người dân tín nhiệm. Trong đó có 5 đồng chí là cán bộ huyện được luân chuyển xuống làm bí thư xã. Một xã đặc biệt khó khăn nhất của huyện Trạm Tấu là Tà Xi Láng với trên 80% hộ nghèo, cận nghèo; trên 99% là đồng bào dân tộc Mông, trình độ dân trí thấp đã được đón cán bộ luân chuyển về làm Bí thư Đảng ủy. Đồng chí Trần Bình Trọng khi đang là Bí thư Huyện đoàn, được tin tưởng giao trọng trách là người đứng đầu cấp ủy xã, đã thể hiện bản lĩnh, phát huy trí tuệ, sức trẻ góp phần đưa vùng đất khó khăn Tà Xi Láng vươn lên đổi thay từng ngày. Cùng với những chủ trương đúng, trúng trong phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa địa phương, đồng chí Trần Bình Trọng đặc biệt quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơ sở, coi đây là yếu tố tiên quyết cho sự phát triển bền vững của mảnh đất bao năm cái đói đeo bám. Nhận thấy rõ việc con em người DTTS ở các xã miền núi vào đại học, cao đẳng không nhiều dẫn đến tình trạng không có nguồn cán bộ ổn định, anh xác định cần chú trọng công tác giáo dục - đào tạo, coi đây là mấu chốt phát triển nguồn nhân lực, giải pháp xóa đói giảm nghèo bền vững. Anh chỉ đạo tổ chức gặp mặt, đối thoại và động viên các cháu học sinh tham gia học tập và thi chuyển cấp, thi vào các trường cao đẳng, đại học và học nghề. Bản thân anh không ngại khó khăn đi từng nhà vận động con em đồng bào đi học, tạo nguồn phát triển đảng viên. Hành trình kiếm tìm con chữ cho đồng bào miền núi không hề dễ dàng. Bởi nếp nghĩ, thói quen cùng tập quán đã ăn sâu bao đời với đồng bào DTTS. Anh quan tâm đến công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức xã, kịp thời động viên các đồng chí cán bộ không chuyên trách ở xã, không có trình độ nghiệp vụ chuyên môn, năng lực công tác hạn chế thôi không tham gia công tác, thay thế bằng các đồng chí có năng lực. Đến nay, 18/19 đồng chí cán bộ công chức xã có trình độ đại học, 3/19 có trình độ lý luận chính trị cao cấp, 10/19 đồng chí có trình độ lý luận chính trị trung cấp.

Bên cạnh luân chuyển cán bộ, việc xây dựng các tiêu chí trong tạo nguồn cán bộ cơ sở được cấp ủy các cấp ở Yên Bái chú trọng. Ghi nhận ở một số địa phương cho thấy cách làm của Yên Bái vừa tuân thủ các nguyên tắc trong công tác cán bộ nhưng vẫn linh hoạt, phù hợp thực tiễn. Căn cứ vào điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của các địa phương trong tỉnh, giữa vùng thấp và vùng cao, vùng khó khăn… các cấp ủy ở Yên Bái xây dựng các tiêu chuẩn cán bộ không giống nhau, có nét đặc thù riêng. Huyện Yên Bình cách thành phố Yên Bái 10km với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, đây là điều kiện tự nhiên phong phú và hấp dẫn để phát triển du lịch, Đảng bộ huyện Yên Bình xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, cần đẩy mạnh thu hút đầu tư và phát triển tương xứng tiềm năng. Từ định hướng đó, trong công tác cán bộ huyện ưu tiên những người có hiểu biết, ngành nghề đào tạo liên quan đến lĩnh vực du lịch, có kiến thức về kinh tế, đầu tư, kiến thức ngoại ngữ tốt… để đáp ứng yêu cầu xây dựng kế hoạch phát triển du lịch, liên kết với các đối tác, khảo sát, xây dựng đề án phát triển tổng thể...

Nhưng với huyện Trạm Tấu, nơi có gần 90% dân số là đồng bào người Mông, nằm ở phía Tây cách trung tâm tỉnh Yên Bái hơn 120km, cơ sở hạ tầng khó khăn, kinh tế  thuần túy nông nghiệp, lâm nghiệp, du lịch dựa vào vẻ đẹp hoang sơ… nếu đặt ra những yêu cầu hay quy định “cứng” sẽ gây ra khó khăn cho cấp cơ sở. Trạm Tấu cần có đội ngũ cán bộ có chuyên môn về nông, lâm nghiệp để giúp người dân trong phát triển kinh tế, xã hội. Do vậy, yêu cầu đặt ra là cán bộ phải biết và giao tiếp được với người dân bằng tiếng đồng bào DTTS…

Kinh nghiệm

Thứ nhất, các cấp ủy đảng, chính quyền, nhất là người đứng đầu cần có nhận thức sâu sắc, hành động tích cực trong công tác cán bộ, nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở. Thực tiễn cho thấy, đội ngũ cán bộ cơ sở chính là mấu chốt cho phát triển địa phương. Bởi cơ sở như đáy phễu, mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đều “rót” vào cuộc sống nơi này. Có đội ngũ cán bộ cơ sở, nhất là người đứng đầu có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm sẽ tạo luồng sinh khí mới đổi thay cho nơi đây. Cần xác định xây dựng và tạo nguồn cán bộ cơ sở là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng vừa có ý nghĩa cấp thiết và lâu dài đáp ứng yêu cầu sự nghiệp cách mạng.

Thứ hai, chủ trương đúng đắn và quyết tâm chính trị cao. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực, nhất là đội ngũ cán bộ ở cơ sở là vấn đề được cấp ủy các cấp đã xác định rõ từ trước. Tuy nhiên, thực hiện chủ trương đột phá nguồn nhân lực đồng bộ, bài bản được thể hiện rõ khi Tỉnh ủy Yên Bái xây dựng và thực hiện Đề án 11 với những khảo sát, đánh giá sát thực tiễn, biện pháp triển khai quyết liệt và những chính sách cụ thể.

Thứ ba, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, đẩy mạnh khuyến học, khuyến tài để giúp đỡ, hỗ trợ con em địa phương học tập. Các cấp ủy cần bám sát các tiêu chí của Trung ương và địa phương, giới thiệu cán bộ có thành tích nổi trội, có triển vọng phát triển để cử cán bộ đi đào tạo, đồng thời có chính sách khuyến khích, thu hút cán bộ có năng lực về công tác tại địa phương. Coi trọng luân chuyển cán bộ về cơ sở theo quy định.

Thứ tư, coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm, điều chỉnh, giải quyết những vướng mắc, hạn chế. Kịp thời đánh giá, sàng lọc những cán bộ không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, đồng thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng các gương điển hình tiên tiến, quan tâm quy hoạch cán bộ có triển vọng phát triển vào các chức danh cao hơn; mở rộng các kênh thông tin truyền thông để tạo đồng thuận và lan tỏa trong xã hội.

Để phát triển một tỉnh miền núi Tây Bắc như Yên Bái không dễ dàng. Nhưng nhờ những chủ trương, quyết sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước và của địa phương, kinh tế - xã hội tỉnh Yên Bái khởi sắc từng ngày, đời sống bà con được nâng lên rõ rệt. Để thực hiện những chủ trương, quyết sách đó yêu cầu tiên quyết là phải xây dựng, củng cố và phát huy được vai trò của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở. Đây là “chìa khóa” tạo động lực thực hiện thắng lợi mục tiêu đưa Yên Bái nằm trong nhóm các tỉnh phát triển hàng đầu của vùng trung du và miền núi phía Bắc vào năm 2030./.

______________________

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 11, tr. 528.