Thi tuyển chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Thành phố Hồ Chí Minh - Kết quả bước đầu

Kết quả tích cực

Ngày 13-9-2022, Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Kết luận số 378-KL/TU về “Đề án thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”. Theo Đề án, tổng số vị trí lãnh đạo, quản lý cấp sở, huyện và tương đương tại Thành phố Hồ Chí Minh theo cơ cấu tổ chức được phê duyệt là 268 vị trí, hiện có 234 vị trí, còn khuyết 34 vị trí (5 cấp trưởng, 29 cấp phó); tổng số vị trí lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương theo cơ cấu được phê duyệt là 3.543 vị trí, hiện có 3.132 vị trí, còn khuyết 484 vị trí (96 cấp trưởng và 388 cấp phó).

Triển khai thực hiện Đề án, ngày 27-9-2022 Uỷ ban nhân dân Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 3461/KH-UBND về “Thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương tại các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh năm 2022”. Trong đó, Uỷ ban nhân dân thành phố đề ra 13 chỉ tiêu tổ chức thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương cho 11 vị trí việc làm tại 7 đơn vị. Đây là lần đầu tiên Thành phố tổ chức thi tuyển chức danh cán bộ, lãnh đạo quản lý trên địa bàn.

Thực hiện chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân Thành phố, 7 cơ quan, đơn vị đã thành lập Hội đồng thi, Ban giám sát và Ban giúp việc theo quy định và đã hoàn thành công tác thi tuyển 13 chức danh lãnh đạo, quản lý trong năm 2022. Cụ thể, Sở Y tế hoàn thành công tác tổ chức thi tuyển 1 chức danh Giám đốc Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh; Sở Giáo dục và Đào tạo hoàn thành thi tuyển 3 chức danh phó hiệu trưởng các trường trung học phổ thông: An Nhơn Tây, Quang Trung và An Nghĩa; Sở Công thương hoàn thành thi tuyển 4 chức danh: Trưởng Phòng Kỹ thuật an toàn - Môi trường, Phó Trưởng Phòng Tổ chức, cán bộ, Phó Trưởng Phòng Quản lý thương mại, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp thành phố, Uỷ ban nhân dân Quận 1 hoàn thành thi tuyển 1 chức danh Phó Trưởng Phòng Quản lý đô thị; Uỷ ban nhân dân huyện Hóc Môn hoàn thành thi tuyển 2 chức danh: Phó Trưởng Phòng Quản lý đô thị, Phó Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường; Uỷ ban nhân dân Thành phố Thủ Đức hoàn thành thi tuyển 1 chức danh Trưởng Phòng Tư pháp; Viện Nghiên cứu phát triển thành phố hoàn thành thi tuyển 1 chức danh Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo kinh tế - xã hội.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết thí điểm thực hiện Đề án ngày 6-8-2024, thí sinh Lê Anh Tuấn, người đã trúng tuyển Giám đốc Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Cách đây 14 tháng, ông cùng 26 đồng nghiệp khác là giám đốc, phó giám đốc quy hoạch chức danh giám đốc các bệnh viện của Thành phố được Sở Y tế mời lên để thông tin kế hoạch thi tuyển chức danh Giám đốc Bệnh viện Mắt thành phố. Thời điểm đó, ông Tuấn cảm thấy bất ngờ vì bản thân được đào tạo chuyên khoa ung bướu, đang phụ trách chính việc đưa cơ sở 2 Bệnh viện Ung bướu thành phố đi vào hoạt động. Lúc đó, nhiều bạn bè, người thân đã can ngăn ông không tham gia dự thi vì cho rằng Bệnh viện Mắt là một “ghế nóng”, an toàn nhất là cứ tiếp tục làm việc tại Bệnh viện Ung bướu để rồi hơn 1 năm nữa cũng sẽ có cơ hội được bổ nhiệm làm Giám đốc đúng với sở trường và nguyện vọng. Tuy nhiên, khi được lãnh đạo Sở Y tế phân tích về những khó khăn của Bệnh viện Mắt và rất cần sự cống hiến, dấn thân của đội ngũ cán bộ thuộc diện quy hoạch, ông Tuấn đã đăng ký tham gia kỳ thi và trúng tuyển.

Khi tiếp cận Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh với vai trò là Giám đốc, ông Tuấn phát hiện bệnh viện đang gặp nhiều khó khăn hơn ông tưởng tượng trước đó. Điều đáng lo nhất là niềm tin và tinh thần làm việc của các cán bộ chủ chốt và nhân viên đang xuống ở mức rất thấp sau sự cố nhiều cán bộ lãnh đạo, quản lý bệnh viện vướng vào vòng lao lý. “Tôi cảm nhận được nhiều cán bộ, viên chức, người lao động còn hoài nghi về tôi, một người không có chuyên môn về nhãn khoa nhưng lại được giao nhiệm vụ làm Giám đốc Bệnh viện Mắt lớn nhất khu vực phía nam” - ông Tuấn chia sẻ.

Đứng trước thách thức đó, ông Tuấn đã bàn bạc và thống nhất với Đảng ủy, Ban Giám đốc Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh về một quy chế làm việc mới, dân chủ, công khai, minh bạch. Mục tiêu hướng tới là sớm ổn định hoạt động của bệnh viện, ưu tiên mọi nguồn lực vì chất lượng điều trị và sự hài lòng của người bệnh. Bằng nhiều nỗ lực, ông Tuấn cùng tập thể lãnh đạo đã đưa Bệnh viện Mắt dần đi vào hoạt động ổn định và vươn lên. Năm 2023, tập thể Bệnh viện Mắt đã được Sở Y tế đánh giá xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ với mức điểm đạt cao, xếp thứ ba toàn Ngành.

Với Hội đồng thi của Sở Giáo dục và Đào tạo, lãnh đạo Sở nhận xét kỳ thi này đã giúp cho các trường THPT tuyển chọn được ứng viên tốt nhất cho vị trí mà mình cần tuyển. Các cán bộ trúng tuyển được bổ nhiệm chức danh phó hiệu trưởng đã đáp ứng tốt yêu cầu đặt ra của vị trí công tác, có đủ năng lực, phẩm chất lãnh đạo, quản lý tổ chức thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, qua việc thi tuyển, sát hạch, cán bộ trúng tuyển có dịp trang bị cho bản thân các kỹ năng quản lý cần thiết, những kiến thức, hiểu biết về lĩnh vực chuyên môn, về các văn bản, quy định của Ngành. Do đó, đã giúp cho cán bộ trúng tuyển của trường không bị áp lực khi đảm trách nhiệm vụ mới được giao, đáp ứng tốt yêu cầu của vị trí công việc phó hiệu trưởng.

Theo Ban Cán sự đảng Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, việc thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương đã tạo sự thay đổi lớn về nhận thức, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và giúp phát hiện, thu hút, lựa chọn được người thực sự có năng lực phù hợp, có phẩm chất chính trị, đạo đức. Qua đó, góp phần thực hiện tốt quy định về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ. Đây cũng là dịp đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý các cấp; đã khắc phục tâm lý ngại khó khăn, thiếu chủ động, cục bộ, khép kín trong công tác đề bạt, bổ nhiệm cán bộ. Thông qua thi tuyển, cơ quan, đơn vị không chỉ lựa chọn được những cá nhân có đủ phẩm chất, năng lực phù hợp mà còn là cơ hội để rà soát, đánh giá tổng thể về thực trạng và đề ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Thời gian tới, Thành phố tiếp tục tổ chức thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương, đồng thời triển khai thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp sở, huyện và tương đương.

Hạn chế, khó khăn

Bên cạnh kết quả đạt được, tại mỗi Hội đồng thi, việc tổ chức thí điểm thi tuyển chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp phòng ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng có những hạn chế, khó khăn nhất định.

Theo lãnh đạo Sở Y tế, việc quy định phải có ít nhất 70% số thành viên trong Ban Thường vụ cấp ủy (hoặc ban lãnh đạo trong trường hợp không do cấp ủy lãnh đạo toàn diện) tham gia Hội đồng thi tuyển sẽ làm hạn chế việc mời các chuyên gia, nhà khoa học am hiểu về chuyên ngành, lĩnh vực của người tham gia thi tuyển tham gia Hội đồng thi tuyển. Bên cạnh đó, việc quy định người đăng ký tham gia thi tuyển nếu không thuộc đơn vị có nhu cầu bổ nhiệm chức danh tuyển chọn thì phải được tập thể lãnh đạo của đơn vị có thẩm quyền bổ nhiệm chức danh tuyển chọn đề cử. Quy định này hạn chế nguồn bên ngoài dẫn tới mục tiêu mở rộng nguồn ứng viên tham gia thi tuyển khó đạt, nâng cao chất lượng ứng viên, vì những người ở cơ quan khác muốn đăng ký cũng không được vì không được tập thể lãnh đạo cơ quan tuyển chọn đề cử.

Tại Hội đồng thi Sở Công thương, đại diện lãnh đạo Sở cho biết: Trong quy trình thực hiện công tác thi tuyển, Sở Công thương còn chưa có nhiều kinh nghiệm và còn bị động từ khâu chuẩn bị đến khâu tổ chức thi, dẫn đến chưa bảo đảm đúng theo tiến độ đề ra. Bên cạnh đó, công chức, viên chức trong nguồn quy hoạch chức danh lãnh đạo, quản lý tại chỗ của Sở đa phần trẻ tuổi, chưa nhiều kinh nghiệm nên còn e ngại khi đăng ký tham gia dự tuyển. Vì vậy, Sở gặp khó khăn trong việc vận động công chức, viên chức tham gia dự tuyển nhằm phát hiện, thu hút những người thực sự có năng lực, trình độ, phẩm chất tốt để bổ sung vào các chức vụ lãnh đạo, quản lý thông qua thi tuyển cạnh tranh.

Đại diện lãnh đạo Uỷ ban nhân dân Quận 1 cho biết, hiện uỷ ban nhân dân quận chưa có “ngân hàng đề thi” cho nội dung này, do đó việc xây dựng đề thi có một số khó khăn. Văn bản hướng dẫn về kinh phí tổ chức thực hiện công tác thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý chưa cụ thể, một số chức danh chưa có sự thống nhất theo văn bản của Ngành Tài chính nên Uỷ ban nhân dân quận gặp khó khăn trong việc thực hiện chi kinh phí cho nhân sự tham gia công tác tổ chức kỳ thi…

Theo lãnh đạo Uỷ ban nhân dân Thành phố Thủ Đức, Hội đồng thi tuyển gặp khó khăn về nguồn dự thi. Cụ thể, quy định khi tổ chức thi tuyển phải có từ 2 người trở lên tham gia dự tuyển vào 1 chức danh tuyển chọn, nhưng thực tế Trung tâm Thể dục - thể thao thành phố chỉ quy hoạch có 1 người. Mặt khác, công tác tổ chức kỳ thi phải vừa triển khai vừa xin ý kiến chỉ đạo từ cấp trên để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nhằm thực hiện bảo đảm đúng quy định (nhất là quy định về số lượng thành viên Hội đồng thi tuyển, tỷ lệ ban thường vụ cấp ủy tham gia Hội đồng...) nên còn bị động về thời gian và chưa bảo đảm tiến độ thực hiện đề ra. Bên cạnh đó, việc ban hành và triển khai thực hiện Đề án còn chậm do thời gian lấy ý kiến kéo dài và Thành phố Thủ Đức lần đầu triển khai thí điểm chưa có nhiều kinh nghiệm nên đôi khi còn lúng túng.

Tại Hội đồng thi của Viện Nghiên cứu phát triển thành phố, khó khăn lớn nhất là tìm kiếm ứng viên dự thi tuyển. Lần 1, Viện chỉ nhận được 1 hồ sơ đăng ký dự tuyển chức danh Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo kinh tế - xã hội từ nguồn nhân sự tại chỗ; chức danh Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ hội nhập quốc tế không có hồ sơ đăng ký dự tuyển. Lần 2, sau khi mở rộng đối tượng cán bộ, công chức, viên chức ngoài phạm vi Thành phố Hồ Chí Minh quản lý, Viện vẫn không nhận được thêm hồ sơ đăng ký dự tuyển từ nguồn bên ngoài Viện. Vì vậy, Viện đã tăng cường nguồn ứng viên tại chỗ (được 4 hồ sơ) để bảo đảm triển khai thi tuyển chức danh Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo theo đúng quy định. Bên cạnh đó, nhân sự lãnh đạo Viện có sự biến động lớn, có thời điểm lãnh đạo Viện chỉ có 1 người, trong khi phải tham gia nhiều hoạt động tham mưu của Thành phố nên việc thực hiện chậm so với kế hoạch.

Bài học kinh nghiệm

Từ thực tiễn tổ chức thí điểm thi tuyển chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý đợt đầu, Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và các Hội đồng thi đã đúc rút một số bài học kinh nghiệm:

Một là, bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương để xây dựng và triển khai Đề án thi tuyển chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Công tác thi tuyển được lãnh đạo thành phố đặc biệt quan tâm, các văn bản hướng dẫn của Thành phố về công tác tổ chức thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý được quy định đầy đủ, cụ thể, rõ ràng. Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị triển khai công tác thi tuyển theo đúng hướng dẫn, quy định của Uỷ ban nhân dân thành phố, bảo đảm tính dân chủ, công khai, minh bạch, công bằng cho các thí sinh dự thi từ khâu nộp hồ sơ ứng tuyển cho đến khâu tổ chức từng vòng thi.

Hai là, tập trung thiết kế khung nội dung và tiêu chí đánh giá phần trình bày đề án của ứng viên theo chủ đề cụ thể. Đồng thời, chi tiết hóa nội dung trình bày chương trình hành động của ứng viên nếu trúng tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý. Quy định rõ hơn về tiêu chuẩn, cơ cấu Hội đồng thi tuyển, giảm tỷ lệ thành viên Hội đồng thi tuyển là lãnh đạo đơn vị, cấp ủy đơn vị để tăng tỷ lệ các chuyên gia, nhà khoa học am hiểu về chuyên môn tham gia Hội đồng thi tuyển.

Ba là, kết hợp chặt chẽ và thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ với tổ chức thi tuyển các chức danh lãnh đạo, quản lý để không lãng phí quá trình quy hoạch và lựa chọn được người có năng lực, phẩm chất tốt giữ vị trí lãnh đạo, quản lý. Các đơn vị chủ động hoàn tất công tác rà soát, bổ sung nguồn quy hoạch công chức lãnh đạo, viên chức quản lý nhằm chuẩn bị sẵn nguồn nhân sự tại chỗ được quy hoạch vào các chức danh có tổ chức thi tuyển đủ điều kiện, tiêu chuẩn nộp hồ sơ để xem xét, thẩm định dự thi tương ứng với từng vị trí dự tuyển. Thực hiện tốt việc thông báo công khai việc tổ chức thi tuyển để thu hút đông đảo thí sinh tham gia dự tuyển, tránh tình trạng nguồn nhân sự đăng ký thi tuyển chỉ cục bộ trong cơ quan.

Bốn là, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức chủ động, tích cực tham gia. Việc đăng ký tham dự không phải là trách nhiệm bắt buộc, mà phải trở thành động lực, nhu cầu, khát khao cống hiến của mỗi cá nhân. Thực hiện tốt công tác đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, tạo nền tảng vững chắc để sàng lọc thí sinh, nâng cao mặt bằng về trình độ, năng lực người dự tuyển.

Năm là, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát trước và sau khi thi tuyển, bảo đảm công khai, minh bạch. Tất cả các vòng thi phải có sự giám sát chặt chẽ của Hội đồng thi, Ban giám sát, Ban giúp việc, Tổ giúp việc liên quan và sự tham gia có trách nhiệm, nghiêm túc của các ứng viên dự tuyển./.