Kết quả 10 năm thực hiện việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại tỉnh Bắc Giang

1. Trong những năm qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân.

Cấp ủy, chính quyền các cấp đã tổ chức 315 hội nghị quán triệt, triển khai Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 26-5-2014 của Bộ Chính trị "về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo" gắn với tập huấn, tuyên truyền pháp luật về khiếu nại, tố cáo cho hơn 40.000 lượt cán bộ, đảng viên và nhân dân; tăng cường tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo,... thông qua các hình thức, như: Tổ chức các hội nghị, hội thi sân khấu hóa, mở các chuyên trang, chuyên mục trên Báo Bắc Giang, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, các trang, cổng thông tin điện tử của các cơ quan, địa phương, đơn vị. Chỉ đạo các cơ quan kịp thời thông tin về tình hình và kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ việc phức tạp, đông người, dư luận xã hội quan tâm nhằm định hướng và tạo dư luận tích cực, đồng thuận trong nhân dân.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành nhiều văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp tăng cường triển khai, tổ chức thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo⁽¹⁾. Cấp ủy, chính quyền các cấp đã ban hành 439 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị. Nhìn chung, các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp về công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo được ban hành kịp thời, nội dung sát với tình hình thực tiễn, góp phần tích cực vào kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn. Ban Thường vụ Tỉnh ủy kịp thời triển khai các văn bản của Trung ương về công tác tiếp công dân, giải quyết, khiếu nại, tố cáo đến cấp ủy, chính quyền địa phương, đồng thời, quán triệt tổ chức thực hiện nghiêm theo quy định⁽²⁾.

Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo các địa phương, đơn vị xây dựng, ban hành Quy chế phối hợp thực hiện công tác tiếp công dân tại Trụ sở Tiếp công dân tỉnh. Các sở, ngành, các huyện ủy, thị ủy, thành ủy, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố đã xây dựng, thực hiện có hiệu quả các chương trình phối hợp trong việc tiếp dân và xử lý đơn, thư, nên nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp được giải quyết dứt điểm, tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Từ tháng 7-2014 đến hết tháng 6-2024, các địa phương, đơn vị của tỉnh đã tổ chức tiếp 92.181 lượt công dân, kiến nghị giải quyết 71.550 vụ việc; tiếp nhận 76.250 đơn các loại. Sau khi phân loại, số đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của các địa phương, đơn vị là 32.595 đơn; đã giải quyết xong 30.141 đơn, đạt tỷ lệ 92,5%. Qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã thu hồi nộp ngân sách nhà nước hơn 3,5 tỷ đồng, thu hồi 195.425m² đất; trả lại công dân số tiền hơn 2,5 tỷ đồng và 2.684m² đất; kiến nghị xử lý hành chính 307 cá nhân; chuyển Cơ quan điều tra 30 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các địa phương, đơn vị phối hợp chặt chẽ, xem xét giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, tồn đọng, kéo dài bảo đảm theo đúng chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đã chỉ đạo giải quyết dứt điểm 71/71 vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài. Từ năm 2014 đến nay, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy và Thanh tra các cấp đã thực hiện 303 cuộc kiểm tra, giám sát, thanh tra về công tác tiếp công dân, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo. Qua kiểm tra, giám sát, thanh tra đã kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế, xử lý nghiêm các tổ chức vá nhân có sai phạm; yêu cầu người đứng đầu các địa phương, đơn vị nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm và thực hiện tốt công tác tiếp công dân, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; đồng thời, tích cực, chủ động tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong giải quyết các vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp tại địa phương, đơn vị.

Tỉnh cũng đã quan tâm phát huy tốt vai trò của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và Hội đồng nhân dân các cấp trong việc giám sát công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; chủ động mời đại diện Đoàn Luật sư tỉnh, Hội Luật gia tỉnh tham dự các Phiên tiếp công dân của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh để tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, đồng thời tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho công dân.

Cấp ủy, chính quyền các cấp thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo; trang bị cơ sở vật chất, bố trí địa điểm tiếp công dân bảo đảm đúng quy định. Đến nay, 10/10 huyện, thị xã, thành phố bố trí Trụ sở và địa điểm tiếp công dân riêng; các sở, ban, ngành và 209/209 đơn vị cấp xã bố trí Phòng Tiếp công dân riêng. Chỉ đạo người đứng đầu các địa phương, đơn vị tăng cường cử công chức tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác tiếp công dân, xử lý, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo do các cấp, cách ngành tổ chức.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh kiến nghị của dân còn một số tồn tại, hạn chế, đó là: (1) Sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị và bộ phận trực tiếp làm công tác tiếp công dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo có lúc, có nơi chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao. (2) Một số địa phương, đơn vị chưa đề ra được giải pháp hiệu quả để giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài, vượt cấp. (3) Chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo ở một số đơn vị, địa phương còn hạn chế, còn có vụ việc giải quyết chậm, bị cấp trên yêu cầu xem xét giải quyết lại. (4) Việc xử lý các đối tượng lợi dụng dân chủ, lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để gây rối trật tự còn gặp khó khăn.

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trên là do một số quy định về chế độ, chính sách còn bất cập, chưa sát với tình hình thực tế, nhất là lĩnh vực quản lý đất đai, bồi thường giải phóng mặt. Trên địa bàn tỉnh triển khai nhiều dự án đầu tư phải thu hồi đất với diện tích lớn, ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân, làm phát sinh khiếu nại, tố cáo. Nhận thức pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; một số phần tử xấu, cơ hội chính trị lôi kéo, xúi giục, kích động công dân khiếu kiện. Trách nhiệm của người đứng đầu một số cấp ủy, chính quyền, nhất là ở cấp xã chưa cao; trách nhiệm, năng lực trình độ của một bộ phận công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa đáp ứng yêu cầu. Một số yếu kém trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai, tài nguyên môi trường, đầu tư xây dựng ở một số địa phương chậm được khắc phục. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục những tồn tại, hạn chế sau thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan có thẩm quyền có lúc, có việc chưa quyết liệt; việc xử lý trách nhiệm đối với cán bộ, đảng viên, công chức vi phạm trong công tác tiếp công dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo có vụ việc chưa nghiêm.

2. Trong 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang rút ra một số bài học kinh nghiệm:

Một là, các tổ chức đảng, cấp ủy và cơ quan, đơn vị xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, trọng tâm và thường xuyên trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo; quá trình triển khai, tổ chức thực hiện đã bám sát quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện tiếp công dân định kỳ, đột xuất, đối thoại và giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo ngay từ khi mới phát sinh ở cơ sở theo đúng trình tự thủ tục; làm tốt công tác hòa giải, dân vận chính quyền ngay từ khi tiếp nhận và trong suốt quá trình giải quyết, xử lý đơn; nâng cao chất lượng giải quyết vụ việc; thực hiện nghiêm túc việc đối thoại, công khai quá trình giải quyết và thi hành dứt điểm các quyết định, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có hiệu lực pháp luật theo phương châm: Giải quyết đúng, kịp thời, thi hành nghiêm.

Hai là, tăng cường quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, khắc phục các sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước là nguyên nhân phát sinh đơn, thư khiếu nại, tố cáo. Thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, rà soát, đánh giá việc thực thi pháp luật tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; kịp thời hoàn thiện hoặc kiến nghị xử lý, khắc phục những bất cập về pháp luật, về cơ chế, chính sách liên quan trực tiếp đến quyền lợi của nhân dân.

Ba là, các cấp ủy, chính quyền các cấp, cơ quan đơn vị phải chủ động, tăng cường phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp và chỉ đạo các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật và giải quyết khiếu nại, tố cáo; thường xuyên quan tâm củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tố hoà giải ở cơ sở, thực hiện tốt Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và công tác dân vận chính quyền.

Bốn là, thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên làm công tác tiếp công dân, tham, mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Năm là, xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để khiếu kiện trái pháp luật; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát trách nhiệm người đứng đầu trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; xử lý nghiêm trách nhiệm đối với cán bộ, đảng viên, công chức có vi phạm trong tiếp công dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo, cũng như cán bộ, công chức vi phạm trong thực thi công vụ dẫn đến làm phát sinh khiếu nại, tố cáo.

3. Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả các quy định, chỉ thị của Trung ương và của tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân, trong thời gian tới, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm Chỉ thị số 35-CT/TW và các văn bản có liên quan; đồng thời, tăng cường việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo bằng nhiều hình thức phù hợp nhằm nâng cao nhận thức về công tác này cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Hai là, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành; tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung và kịp thời ban hành các văn bản nhằm thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh. Kịp thời chỉ đạo ban hành, triển khai thực hiện và hướng dẫn cụ thể việc thực thi các chế độ, chính sách liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân, nhất là trong lĩnh vực đất đai.

Ba là, tăng cường chỉ đạo kiểm tra, giám sát, thanh tra trách nhiệm người đứng đầu trong việc thực hiện các quy định về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tổ chức thực hiện các quyết định, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Bốn là, lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, các vụ việc mới phát sinh ngay từ cơ sở, bảo đảm đúng quy định của pháp luật, không để đơn, thư vượt cấp. Chủ động phòng ngừa khiếu nại, tố cáo đông người; tăng cường đấu tranh, xử lý nghiêm một số đối tượng chống đối, phản động, kích động, lôi kéo nhân dân tham gia khiếu kiện làm mất an ninh, trật tự.

Năm là, chỉ đạo thực hiện nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu các cấp trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Có biện pháp xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu để khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài do lỗi chủ quan; gắn kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo với công tác đánh giá, xếp loại cán bộ, đảng viên hằng năm.

Sáu là, thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và các cơ quan, đơn vị trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Quan tâm rà soát, kiện toàn, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo ở các cấp, các ngành bảo đảm có phẩm chất chính trị, đạo đức, chuyên môn phù hợp và có năng lực, tinh thần trách nhiệm cao; thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới./.