Hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ tại Alaska; Kế hoạch 'Đại Israel' gây chấn động

* Thượng đỉnh Mỹ - Nga ở Alaska mở đường cho hòa bình Ukraine

Ngày 15-8-2025, cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử tại Alaska giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã diễn ra trong bầu không khí căng thẳng nhưng cũng đầy kỳ vọng. Mặc dù không có thỏa thuận cụ thể nào được công bố, cả hai bên đều phát đi những tín hiệu tích cực, hé lộ "tiến triển to lớn" trong nỗ lực chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.

Cuộc họp kín đã diễn ra theo hình thức "3: 3" với sự tham gia của các quan chức cấp cao. Về phía Nga có Trợ lý Điện Kremlin Yury Ushakov và Ngoại trưởng Sergey Lavrov. Phía Mỹ có Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên Tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff. Sự xuất hiện của các quan chức cấp cao cho thấy mức độ nghiêm túc và tầm quan trọng của cuộc hội đàm.

Tình hình Ukraine đã trở thành vấn đề trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh. Tổng thống Putin bày tỏ hy vọng rằng sự hiểu biết đạt được với ông Trump sẽ mở đường cho hòa bình. Ông cho biết cả hai đã "thiết lập mối quan hệ kinh doanh rất tốt đẹp và tin cậy" và nếu "đi theo con đường này, chúng ta có thể sớm đạt được kết thúc xung đột ở Ukraine".

Sau gần 3 giờ đàm phán kín, bao gồm cả cuộc trò chuyện ngắn ban đầu trên thảm đỏ, hai vị tổng thống đã tổ chức một cuộc họp báo chung. Dù là người đến sau, Tổng thống Putin lại là người phát biểu trước. Ông Putin bày tỏ hy vọng rằng một thỏa thuận đạt được với Tổng thống Trump sẽ "mở đường hướng tới hòa bình ở Ukraine". Nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh, để đạt được một giải pháp lâu dài, cần phải loại bỏ "tất cả các nguyên nhân gốc rễ, các lý do chính của xung đột".

Ngày 16-8, Tổng thống Putin đã có những đánh giá tích cực về kết quả hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Mỹ tại Alaska. Phát biểu trong cuộc họp tại Điện Kremlin về kết quả hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ, ông Putin nêu rõ: “Tôi muốn nhấn mạnh ngay rằng hội nghị này là kịp thời và rất hữu ích”. Nhà lãnh đạo Nga cũng nhấn mạnh rằng cuộc thảo luận với Tổng thống Trump đã diễn ra một cách “thẳng thắn và chứa nhiều thông tin”, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng sự kiện này đã đưa Nga “tiến gần hơn tới những giải pháp cần thiết”.

Trong khi đó, Tổng thống Trump khẳng định hai bên "chưa đi đến kết quả cuối cùng", nhưng đã có "một số tiến triển" và một "cuộc họp rất hiệu quả". Ông Trump cho biết có "rất nhiều điểm mà hai bên đã đồng thuận", đồng thời tiết lộ sẽ gọi điện cho phía NATO và Ukraine, để họ tự đưa ra "quyết định cuối cùng". Trong một cuộc phỏng vấn riêng với Fox News sau đó, Tổng thống Trump thậm chí còn đánh giá cuộc gặp với ông Putin là "10/10".

Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 16-8 tuyên bố Ukraine cần một nền hòa bình thực sự, lâu dài chứ không phải “chỉ là một khoảng dừng” giữa các cuộc xâm lược của Nga. Ông Zelensky viết trên mạng X sau cuộc điện đàm với các lãnh đạo châu Âu: “An ninh phải được đảm bảo một cách chắc chắn và lâu dài, với sự tham gia của cả châu Âu và Mỹ”. Ông nhấn mạnh các vấn đề lãnh thổ chỉ có thể được quyết định cùng với Ukraine.

Phản ứng về cuộc họp trên, người phát ngôn Tổng thư ký Liên hợp quốc Stephane Dujarric cho biết, Liên hợp quốc đã ghi nhận kết quả hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ và hoan nghênh việc duy trì đối thoại mang tính xây dựng. Cùng ngày, Thủ tướng Hungary Viktor Orban tuyên bố "thế giới an toàn hơn" sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại bang Alaska (Mỹ).

Có thể thấy cuộc gặp tại Alaska, dù chưa mang lại kết quả cuối cùng, đã mở ra một kênh đối thoại quan trọng và cần thiết. Việc hai nhà lãnh đạo đồng ý ngồi lại với nhau, thảo luận thẳng thắn về những vấn đề cốt lõi, là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất để tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột kéo dài ở Ukraine.

* Israel tấn công Gaza, tham vọng "Đại Israel" gây chấn động Trung Đông

Quân đội Israel (IDF) ngày 16-8 đã khởi động một chiến dịch quân sự mới tại khu vực Zeitun, ngoại ô Thành phố Gaza, đánh dấu lần đầu tiên lực lượng này tiến vào khu vực này kể từ khi công bố các chiến dịch tái chiếm thành phố. Sư đoàn 99 của IDF đang tiến hành rà soát chất nổ, tiêu diệt các tay súng và phá dỡ cơ sở hạ tầng của Hamas cả trên mặt đất lẫn dưới lòng đất.

Theo thông báo từ IDF, các binh sĩ đã tấn công và phá hủy một công trình chứa vũ khí gài bẫy. Lực lượng Không quân Israel cũng tham gia phối hợp, thực hiện các cuộc tấn công chính xác nhằm vào các mục tiêu quân sự và tiêu diệt các tay súng Hamas.

Trước đó, trả lời phỏng vấn kênh i24NEWS, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã khẳng định ông đang theo đuổi "sứ mệnh lịch sử và tinh thần" với tầm nhìn "Đại Israel". Khái niệm này, xuất phát từ cách diễn giải Kinh Thánh, bao gồm lãnh thổ hiện nay của Dải Gaza, Bờ Tây, cùng một phần của Jordan, Liban và Syria.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Netanyahu đã đưa ra 5 nguyên tắc quản trị dân sự hậu xung đột tại Gaza. Các nguyên tắc này bao gồm: thành lập một chính quyền dân sự không do Israel điều hành, hoạt động hòa bình tại Dải Gaza; trả tự do cho toàn bộ con tin; Phong trào Hồi giáo Hamas giao nộp vũ khí; phi quân sự hóa hoàn toàn Dải Gaza và Israel duy trì quyền kiểm soát an ninh tối cao.

Ông cũng ám chỉ rằng các nỗ lực đàm phán ngừng bắn hiện đang hướng tới một thỏa thuận toàn diện, trong đó ưu tiên hàng đầu là tất cả con tin phải được trả tự do cùng một lúc. Thủ tướng Netanyahu tái khẳng định lập trường cứng rắn: "chiến tranh chỉ kết thúc khi toàn bộ con tin được trả cùng với việc Hamas đầu hàng và ngay cả khi đó thì Israel sẽ vẫn duy trì kiểm soát an ninh vô thời hạn tại Gaza".

Tuy nhiên, phát biểu của ông Netanyahu về tầm nhìn "Đại Israel" đã ngay lập tức vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các quốc gia Arab.Jordan gọi đây là "sự leo thang nguy hiểm", đe dọa chủ quyền của các nước trong khu vực. Ai Cập yêu cầu Israel làm rõ và cho rằng tuyên bố của ông Netanyahu phủ nhận lựa chọn hòa bình. Iraq, Qatar và Saudi Arabia cũng lên án tham vọng này là "phi lý", đồng thời kêu gọi Israel tôn trọng quyền thành lập một nhà nước độc lập của Palestine.

* Dự báo kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại cuối năm 2025

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và cuộc chiến thuế quan ngày càng leo thang, các ngân hàng và tập đoàn tài chính lớn trên thế giới đang đưa ra những dự báo thận trọng về triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào cuối năm 2025. Những nhận định này cho thấy một giai đoạn bất ổn đang chờ đợi phía trước, đòi hỏi các chính phủ phải có những chính sách ứng phó linh hoạt.

Tại các nền kinh tế lớn, dự báo cũng cho thấy sự tăng trưởng chậm lại. Nền kinh tế số một thế giới - Mỹ, được kỳ vọng tăng trưởng ở mức 1-2%. Mặc dù các biện pháp thuế quan mới đây của Tổng thống Donald Trump đẩy giá cả lên cao, nhưng việc thị trường lao động giảm nhiệt lại được xem là yếu tố tích cực, giúp tránh được vòng xoáy giá - lương tiềm ẩn. Trong khi đó, kinh tế Trung Quốc được dự báo tăng ở mức 4,5-4,7%, còn châu Âu và Ấn Độ có mức tăng trưởng khiêm tốn hơn, khoảng 0,7-1,2%.

* Biến đổi khí hậu tấn công toàn cầu với cháy rừng và bão lũ

Thế giới đang phải đối mặt với một loạt hiện tượng thời tiết cực đoan chưa từng có. Tại khu vực Kashmir của Ấn Độ, ngày 14-8, một trận mưa lớn bất ngờ đã gây ra thảm kịch, cướp đi sinh mạng của ít nhất 46 người và khiến hơn 200 người khác mất tích. Thảm họa này xảy ra chỉ hơn một tuần sau khi một trận lũ và sạt lở đất khác nhấn chìm cả một ngôi làng ở bang Uttarakhand. Các chuyên gia cảnh báo rằng biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan tại khu vực này.

Ngày 16-8-2025, các cơ quan ứng phó thảm họa của Pakistan thông báo nước này đang trải qua một trong những đợt thiên tai nghiêm trọng nhất trong mùa gió mùa năm nay, khi mưa lớn kéo dài gây ra lũ quét, sạt lở đất và sập nhà khiến hơn 300 người thiệt mạng.

Trong khi đó, châu Âu đang oằn mình chống chọi với mùa cháy rừng tồi tệ nhất trong nhiều năm qua. Theo Trung tâm Nghiên cứu chung (JRC) của Ủy ban châu Âu, tính đến ngày 13-8, mùa cháy rừng năm nay đã thiêu rụi 439.568 ha, cao hơn gấp đôi mức trung bình trong 19 năm qua. Tổng cộng đã có 1.628 vụ cháy rừng quy mô lớn được ghi nhận, tăng mạnh so với con số 1.089 vụ trong cùng kỳ năm ngoái. Lượng khí thải carbon do cháy rừng tạo ra cũng ước tính lên tới 14,11 triệu tấn.

Những sự kiện này cho thấy tác động của biến đổi khí hậu đang ngày càng hiện hữu và khốc liệt hơn bao giờ hết, không giới hạn bởi biên giới địa lý. Đây không chỉ là một vấn đề môi trường mà còn là một cuộc khủng hoảng nhân đạo và kinh tế toàn cầu, đòi hỏi sự phối hợp và hành động khẩn cấp từ tất cả các quốc gia./.

* Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi gửi "thông điệp khẩn" tới Sudan và Nam Sudan

Tình hình bạo lực leo thang ở Sudan và những thách thức trong tiến trình hòa bình tại Nam Sudan đang trở thành mối quan ngại sâu sắc của cộng đồng quốc tế. Ngày 12-8, Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi (AU) đã đồng loạt gửi "thông điệp khẩn", kêu gọi các bên xung đột ngừng bắn, bảo vệ dân thường và thực hiện đầy đủ các thỏa thuận hòa bình.

* Hàn Quốc tiết lộ về cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới với Mỹ

Ngày 12-8, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc tiết lộ một số nội dung sẽ được thảo luận trong cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa Tổng thống Lee Jae Myung và người đồng cấp Mỹ Donald Trump, dự kiến diễn ra ngày 25-8-2025, tại Washington./.

Huy Nam (tổng hợp)